Nabycie praw rodzicielskich nad osobą małoletnią, która nie jest naszym biologicznym potomstwem jest adopcją, choć w prawie częściej korzysta się z określenia „przysposobienie”.

Kto może być adoptowany?

Osobą adoptowaną może być w Polsce jedynie osoba małoletnia. Dziecko, które ukończyło trzynaście lat musi wyrazić swoją zgodę na adopcję. Dziecko młodsze nie ma tej możliwości o charakterze wiążącym, lecz jeśli rozumie na czym polega przysposobienie, jego zdanie powinno zostać wysłuchane przez sąd opiekuńczy.

Co do zasady adopcja wymaga także zgody rodziców lub opiekunów prawnych dziecka, jeśli nie zostali oni w pełni pozbawieni praw rodzicielskich.

Kto może adoptować?

Zgodnie z łacińską paremią „Adoptio naturam imitatur” co tłumaczy się jako „adopcja naśladuje naturę” osoba przysposabiająca powinna być w naturalnym stopniu starsza od adoptowanej. Za maksymalną różnicę uznaje się 40 lat. Wymagane jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych. Ponadto, istotny jest dobry stan zdrowia przyszłego rodzica zarówno w fizycznym, jak i psychicznym aspekcie. Potrzebne jest udowodnienie, iż jest się zdolnym do zapewnienia godnych warunków bytowych dla dziecka. Odbywa się to najczęściej w drodze przedstawienia zaświadczenia o osiąganych dochodach. Przyszły rodzic musi także przedstawić zaświadczenie o niekaralności. Sama procedura adopcyjna  bywa niestety problematyczna i w zależności od ośrodka – może potrwać od kilku miesięcy do kilku lat.

Wyróżniamy trzy rodzaje adopcji

I Przysposobienie pełne (spotykane najczęściej)

Zdecydowana większość adopcji w Polsce to właśnie przysposobienia pełne. Dziecko staje się pełnoprawnym członkiem nowej rodziny, z którą staje się związane na zasadzie pokrewieństwa. Wynika z tego między innymi prawo do dziedziczenia.

Przysposobienie pełne powoduje zanik więzi prawnej z rodzicami biologicznymi. Dziecko po osiągnięciu pełnoletniości może wystąpić z wnioskiem o ujawnienie oryginalnego aktu urodzenia, jeśli chce poznać ich tożsamość.

II Przysposobienie całkowite – w przypadku niemowląt

Gdy biologiczni rodzice wyrazili zgodę przed sądem na przysposobienie dziecka bez wskazania osoby, która ma je adoptować ma miejsce przysposobienie całkowite. Różni się ono od przysposobienia pełnego dwoma cechami. Po pierwsze, jest ono trwałe – nie ma możliwości, by sąd rozwiązał przysposobienie po jego ustanowieniu. Po drugie, jest ono utrzymywane w tajemnicy – oryginalny akt urodzenia nigdy nie zostaje ujawniony.

III Przysposobienie niepełne

W tym przypadku powstaje więź dziecka z rodzicami, jednak nie z krewnymi rodziców adopcyjnych. Akt urodzenia nie ulega zmianie, choć dane rodziców adopcyjnych są widoczne w skróconym akcie urodzenia.

M.Z.