Przypadek, w którym klient składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienie przestępstwa, a organ odmawia wszczęcia postępowania należy uznać za przypadek dużej frustracji. Wynika to nie tylko z poczucia niemocy, ale również marginalizowania / bagatelizowania sprawy, która mogła głęboko dotknąć osoby pokrzywdzonej. W takim przypadku jednak z pomocą przychodzi nam konstytucyjna gwarancja dwuinstancyjności postępowania. Od tak wydanego postanowienia można bowiem skierować zażalenie do sądu rejonowego. Należy jednak pamiętać o dwóch kluczowych kwestiach: terminu 7 dni na skierowanie środka odwoławczego oraz przytoczenia trafnych argumentów, uzasadniających zaskarżenie postanowienia.
Zaskarżenie postanowienia stanowi nie tylko próbę „przywrócenia” sprawy na etap postępowania przygotowawczego, taj, aby Policja / Prokuratura mogły dalej badać dany przypadek. Wniesienie zażalenia jest niezbędne również, aby w przyszłości skierować subsydiarny akt oskarżenia (jeśli Sąd uwzględni nasze zażalenie, organ prowadzący postępowanie ponownie odmówi wszczęcia postępowania, a my bezskutecznie złożymy odwołanie do prokuratora nadrzędnego).
Wracając jednak do kwestii argumentacji zażalenia na odmowę wszczęcia dochodzenia / śledztwa, to najskuteczniejsze wydają się argumenty oparte na braku przeprowadzenia przez organ określonych czynności – dowodów, o które wnioskowano w uzasadnieniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub takie, które organ powinien „przeprowadzić z urzędu”. Są one zwykle związane ze specyfiką sprawy, ale należą do nich m.in. przesłuchanie świadków mających wiedzę o zdarzeniu ( w tym samego sprawcę), zwrócenie się do organów o przesłanie określonych dokumentów czy też zabezpieczenie monitoringu.
Zarzuty podniesione w takim zażaleniu mogą wyglądać w następujący sposób:
Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. art. 438 pkt 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 3 k.p.k., zaskarżonemu postanowieniu zarzucam:
a) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść postanowienia, tj. art. 297 § 1 pkt 1 w zw. z art. 92 w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., polegającą na nienależytej analizie treści zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a w konsekwencji niezbadanie czy doszło do popełnienia wskazanych w nim przestępstwa wypełniającego znamiona z art. …. k.k. oraz na braku ustosunkowania się organu do wszystkich informacji zawartych w treści zawiadomienia, co doprowadziło do uznania, że czyn popełniony przez XYZ, nie zawierał znamion czynu zabronionego
b) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść postanowienia, tj. art. 297 § 1 pkt 1 w zw. z art. 92 k.p.k. poprzez brak przeprowadzenia dowodów, niezbędnych do wyjaśnienia sprawy, w tym – przesłuchania XYZ w charakterze świadka, celem ustalenia przebiegu zdarzenia oraz motywacji sprawcy w zakresie podjętych przez niego działań…
M.S.