Wzajemna zależność  spraw dot. ustalenia wysokości alimentów na małoletniego dziecko oraz ustalenie kontaktów, uregulowanie miejsca zamieszkania dziecka czy też kwestii władzy rodzicielskiej – pozostaje w ścisłym powiązaniu ze sprawą o rozwód. W ramach postępowanie o rozwód bowiem, Sąd musi uregulować opisane aspekty związane z małoletnim dzieckiem stron (spraw dot. dziecka pełnoletniego, w tym alimentów na jego rzecz – nie porusza).

Znaczące w tym przypadku jest brzmienie art. 445 i 4451 Kodeksu postępowania cywilnego, które uniemożliwiają równoczesne prowadzenie spraw dot. dzieci przed sądem rejonowym (rodzinnym) oraz sądem okręgowym, w ramach sprawy o rozwód. W takim przypadku bowiem wcześniej nawet wszczęte postępowania w tym przedmiocie podlegają zawieszeniu. Wykładnia tychże przepisów tworzy jednak kilka wątpliwości.

Po pierwsze, sprawy o alimenty wszczęte przed wytoczeniem sprawy o rozwód nie podlegają „unieważnieniu”. Postępowanie przed sądem rejonowym podlega zawieszeniu, natomiast może zostać podjęte w zakresie roszczeń wcześniejszych, tj. do czasu rozpoczęcia sprawy o rozwód.

Po drugie, jeśli w sprawach złożone zostały wnioski o zabezpieczenie – to podlegają one przekazaniu do Sądu Okręgowego, który powinien wydać postanowienia w tym przedmiocie. Co jeśli takie postanowienia już zapadły? Czy wiążą one sąd okręgowy? Zgodnie z interpretacją opisanych przepisów powinny one podlegać orzeczeniu, jednakże w tym wypadku sąd okręgowy  orzeka o ich utrzymaniu w mocy, zmianie lub uchyleniu.

Po trzecie uznaje się, że nie wszystkie sprawy dot. dzieci podlegają rozpoznaniu przez sąd okręgowy. Nie podlegają mu m.in. postępowania w przedmiocie wyrażenia tzw. zgody zastępczej (tj. jeśli rodzice nie są w stanie dojść do porozumienia w kwestii małoletniego).  Zawarte w art. 4451 § 1 k.p.c. …Sformułowanie „postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej”, użyte w komentowanym przepisie, oznacza, że w gestii sądu rozpoznającego sprawę o rozwód pozostają wszystkie kwestie uregulowane w art. 109, 111, 1123 i n. k.r.o., jak również w art. 113 i n. k.r.o…. [vide Małgorzata Manowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-477(16), wyd. I]. Docelowo, przykład „zgody zastępczej” z art. 97 § 2 k.r.o. nie został uwzględniany w katalogu regulacji podlegających pod przepis art. 4451 § 1 k.p.c.

M.S.