Gdy w chwili zaręczyn wybrzmiewa upragnione „tak” myśli człowieka skupiają się na sferze emocjonalnej. Nie należy jednak zapominać, iż zawarcie małżeństwa to także liczne, istotne zmiany w sferze prawnej, które postaram się przybliżyć w niniejszym artykule.

Małżeńska wspólność majątkowa

Na mocy Art. 31 § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.” Co za tym idzie, jeśli nie doszło do zawarcia intercyzy, majątek tworzony przez małżonków jest wspólny i może im służyć w dowolnym zakresie przez cały okres trwania małżeństwa.

Podatki

Ustawodawca przewidział dla małżonków możliwość wspólnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to tym korzystniejsze, im większa różnica występuje między dochodami małżonków. Co ważne, wspólne rozliczenie podatku jest prawem, nie zaś obowiązkiem. Wypełnienie dwóch osobnych zeznań podatkowych jest w świetle prawa także poprawną formą rozliczenia z urzędem skarbowym.

Informacja o stanie zdrowia w szpitalu

Małżonek względem swojego współmałżonka nie jest domyślnie osobą uprawnioną do wglądu w dokumentację medyczną, a także nie może otrzymywać informacji o stanie zdrowia podczas leczenia w szpitalu. Oczywiście można to zmienić tworząc odpowiednie upoważnienie doraźnie, na dłuższy okres lub bezterminowo. Prawa małżonka ulegają znacznemu rozszerzeniu, gdy przebywający w szpitalu współmałżonek jest nieprzytomny – wówczas informacja o stanie zdrowia w szpitalu musi zostać przekazana.

Obowiązek alimentacyjny

Zawarcie małżeństwa nakłada na współmałżonków obowiązek współdziałania dla dobra stworzonej rodziny. Nie jest to w żadnym razie jedynie ideowy, szlachetny przepis kodeksu, gdyż z przytoczonego tytułu prawnego istnieje możliwość uzyskania alimentów.  Zasądzenie alimentów dla małżonka w czasie trwania małżeństwa jest możliwe, gdy wspomniany obowiązek nie jest spełniany, a między małżonkami powstanie znaczna różnica w wysokości zarobków na przykład w skutek choroby, utraty pracy lub potrzeby opiekowania się bliską osobą. Alimenty mogą zostać również przyznane po ustaniu małżeństwa. Jeśli małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia znalazł się w niedostatku, ma prawo ubiegać się o zasądzenie alimentów na swoją rzecz. Z tej możliwości mogą skorzystać chociażby kobiety, które w trakcie małżeństwa poświęciły się wychowywaniu dzieci i dbaniu o dom, a po zakończeniu małżeństwa nie z ich winy silnie podupadły na zdrowiu.

Dziedziczenie

Pozostawanie w małżeństwie daje możliwość dziedziczenia po zmarłym współmałżonku.  Jeśli spadkodawca był bezdzietny, do spadku są powołani jego małżonek (połowa) i rodzice (jedna czwarta dla każdego z nich). Gdyby jednak zmarły współmałżonek miał dwójkę dzieci rodzice nie zostaną powołani do spadku – współmałżonek oraz dzieci będą dziedziczyć w częściach równych. Powyższe hipotetyczne sytuacje są oczywiście oparte na dziedziczeniu ustawowym. Sporządzenie testamentu może zmodyfikować proporcje rozdziału majątku, jedna co do zasady to nie wykluczy współmałżonka z możliwości otrzymania zachowku.

M.Z.