Pozostawienie wniosku bez rozpoznania przez ZUS
Jeśli w okresie od 24 czerwca do 30 czerwca 2020 r. złożyłeś pisemny wniosek o zwolnienie ze składek ZUS za miesiące od marca do maja 2020 r. – najprawdopodobniej Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozostawił ten wniosek bez rozpoznania. Oznacza to, że będziesz zobowiązany do uiszczenia zaległych składek. Ale czy na pewno? Praktyka ZUS w tym przedmiocie wydaje się nieprawidłowa. Dlatego też warto zaskarżyć otrzymane rozstrzygnięcie.
Instytucja zwolnienia ze składek ZUS została wprowadzona w art. 31zo i 31 zp ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (zwaną jako tarcza antykryzysowa). Procedura ta była łatwa oraz nie była uzależniona od spełnienia znacznej ilości warunków jak w przypadku innych form pomocy.
Niestety, dnia 24 czerwca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, która w art. 77 pkt 68 prowadza nowe brzmienie art. 31 zp ust. 4 ustawy „tarcza antykryzysowa” …Wniosek o zwolnienie z opłacania składek może być złożony wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym…
Abstrahując od prawidłowości takiej regulacji (ograniczenie uprawnienia obywatela do składania wniosków w innej formie niż elektryczna) – spowodowała ona powstanie groźnej sytuacji. Ustawa weszła w życie dzień po jej ogłoszeniu (24 czerwca), bez zachowania 14-dniowego vacatio legis a termin składania wniosków o zwolnienie ze składek ZUS upływał dnia 30 czerwca 2020 r. (art. 31zp ust. 1 ustawy „tarcza antykryzysowa”). Wiele osób nie zdążyło zapoznać się z nowymi regulacjami i złożyło wnioski w formie pisemnej. Takie wnioski ZUS pozostawił bez rozpoznania.
Rozstrzygnięcia ZUS należy uznać za sprzeczne m.in. z dyspozycją art. 64 § 2 k.p.a. z którego wynika, że …Jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania… ZUS nie mógł zatem pozostawić wniosków pisemnych bez rozpoznania, bez uprzedniego wezwania płatnika to uzupełnienia braków wniosku, poprzez złożenie go we właściwej formie , tj. elektronicznej. Po uzupełnieniu braków, wniosek wywoływał by skutek w terminie jego pierwotnego złożenia (a zatem przed dniem 30 czerwca 2020 r.).
Docelowo, rozstrzygnięcia ZUS powinny zostać zaskarżone, a sprawom nadany nowy bieg. Z racji tego, że „pozostawienie bez rozpoznania” nie jest obecnie traktowane jako decyzja (w przeszłości zapadały odmienne orzeczenia w tym przedmiocie – videm.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1998 r. II UKN 171/98 ), ale jako czynność materialno-techniczna, to nie służy od niego odwołanie lecz skarga.
Celem uzyskania pomocy przy zaskarżeniu rozstrzygnięcia ZUS w przedmiocie pozostawienia wniosku o zwolnienie ze składem bez rozpoznania – zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.
Adwokat Michał Sieruga