…Zdrada narusza normy moralne i jest przejawem rażącej nielojalności wobec współmałżonka. Małżonek dopuszczający się zdrady z reguły bywa uznawany winnym rozkładu pożycia… (wyrok Sądu Najwyższego z dnia6 maja 1997 r. sygn. akt I CKN 86/97).

Wskazane wyżej orzeczenie stanowi jedno z filarów orzecznictwa dotyczącego winy w rozkładzie pożycia. Zdrada, czyli naruszenie zasady wierności stanowi jedno z najpoważniejszych naruszeń związanych z instytucją małżeństwa. Podważa zarówno kwestię zaufania współmałżonków, jak i sam archetyp związku monogamicznego. Jest to zatem sytuacja powszechnie nieakceptowana w społeczeństwie, a zarazem dość powszechna przyczyna rozpadu związków.

Czy każdy przejaw „takiej nielojalności” będzie uznany za zdradę? W tym samym orzeczeniu czytamy, że …Nie można byłoby przypisać współmałżonkowi winy za rozkład pożycia, gdyby do stosunku pozamałżeńskiego doszło w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji… Sytuacja taka, nie oznacza jednak, że do zdrady doszło pod wpływem alkoholu, ale np. w wyniku podania narkotyku czy leku wpływającego na świadomość osoby.

Uprzedzając ewentualne wątpliwości, zwracam uwagę, iż także wyłącznie „platoniczny” charakter  relacji pozamałżeńskiej, bez kontaktu fizycznego, również może być uznany za zdradę. „Lokowanie” uczuć przez małżonka poza małżeństwem, choćby oparte było na innej podstawie niż związek nieformalny, również może stanowić podstawę orzeczenia o winie. W orzecznictwie przyjmuje się, że zachowanie, które może stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normlanie obyczajowości i przyzwoitości stanowi zawinioną przyczynę rozkładu pożycia (vide orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1951 r., sygn. akt C 735/50, jak równie wyrok Sądu Najwyższego z dnia16 września 1999 r. sygn. akt II CKN 486/98).

Nie „przejdzie” również w Sądzie tłumaczenie, że współmałżonek pozwolił na „skok w bok”. Zgodnie bowiem z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia7 września 1954 r. wydanym w sprawie C 1255/53  …W wypadku gdy jeden małżonek upoważniony przez drugiego do zdrady małżeńskiej dopuści się jej, to zdrada taka stanowi ważny powód w rozumieniu art. 29 § 1 k.r. zawiniony przez małżonka, który się jej dopuścił. Obowiązek wierności bowiem nie podlega dyspozycji małżonków, którzy winni go wykonywać bez względu na pogląd drugiego małżonka na tę kwestię, albowiem zachowywanie wierności małżeńskiej należy do istoty małżeństwa…

Ku przestrodze jeszcze zwrócę uwagę, że zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonego w wyroku z dnia 29 lutego 1924 r. w sprawie C 684/23 również …Sypianie żony w jednym pokoju z pasierbem, dorosłym mężczyzną, mimo napomnień, uzasadnia winę w rozwiązaniu małżeństwa…

M.S.