Dużo mówi się o unieważnianiu umów kredytowych denominowanych/indeksowanych do franka szwajcarskiego (kredyt frankowy) oraz o usunięciu WIBOR z umów w polskich złotych. Czy jednak te rozwiązania dotyczą również umów kredytowych odnoszących się do innych kredytów (niż frankowe) tj. np. w walucie euro? Jak najbardziej.
Zastrzeżenia, jakie formułuje się do kredytów frankowych dot. niedozwolonych klauzul umownych m.in. związanych ze spreadem walutowym można odnosić również do kredytów w innych walutach np. kredytów w euro. Jeśli pomiędzy powodem a pozwanym bankiem doszło do zawarcia umowy o kredyt udzielony w złotych polskich (PLN) indeksowany / denominowany do kursu euro (EUR) – nie jest to bynajmniej umowa o kredyt udzielony w walucie obcej. Według aktualnej linii orzeczniczej rozwiązanie takie stanowi przesłankę unieważnienia kredytu.
Docelowo, unieważnienia umowy denominowanej do euro (lub indeksowanej do euro) można żądać jeżeli:
- kredytobiorcom jest konsument,
- umowa zawarta została przy zastosowaniu wzorca umowy,
- klauzula waloryzacyjna została sformułowana w sposób niejednoznaczny, naruszając interes konsumenta
- kredytobiorca obciążony został „ukrytą prowizją” o niesprecyzowanej i zależnej jedynie od woli Banku wysokości, w postaci tzw. spreadu walutowego.
Przesłanki te prowadzą m.in. do tego, że kredytobiorca musiał spłacić większą kwotę niż wynikałoby to jedynie z oprocentowania (np. zastosowania LIBOR – w przypadku WIBOR sytuacja nie jest już tak klarowna), a docelowo – na skutek wpływu banku na przyjmowany kurs waluty – docelowo nie wiedział, ile docelowo będzie musiał spłacić kredytu. Pozostawało to niezależnie od zobiektywizowanych okoliczności związanych ze zmianą kursu waluty.
Na przykładzie m.in. Noble Bank S.A. w Warszawie oraz ich produktu pożyczka hipoteczna „Tradycyjna”, indeksowana do EUR (euro), można stwierdzić, że zapis § 11 ust. 6 Regulaminu ma charakter nieważny, albowiem stanowił on, że …Uruchomienie kredytu (pożyczki) indeksowanego do waluty obcej następuje w PLN przy jednoczesnym przeliczeniu uruchomionej kwoty w dniu wypłaty na walutę wskazaną w Umowie Kredytu (Pożyczki) wg kursu kupna danej waluty ustalonego przez Bank w aktualnej Tabeli Kursów… Ostatecznie czy tak jest potwierdzi dalsze orzecznictwo sądów.
Obecnie mamy do czynienia z szerokim katalogiem orzeczeń wskazujących na prawidłowość postawione tezy m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 26 listopada 2020 roku w sprawie o sygn. akt III C 533/17 (p-ko mBank), wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 października 2021 r. w sprawie XXV C 2469/20 etc. Można zatem uznać, że i w tym przypadku tendencja do unieważniania umów związanych z kursem euro będzie się utrzymywać.
Adw. Michał Sieruga