Istotnym elementem postępowania przeciwko niesolidnym terapeutom – zarówno w kontekście spraw karnych jak i cywilnych, jest zgromadzenie materiału dowodowego. Odpowiednie przygotowanie do sprawy nie tylko przyśpiesza samą procedurę, ale zwiększa szanse na powodzenie całego przedsięwzięcia. Tym samym, odpowiednie zgromadzenie dowodów przyczynia się do tego, iż same postępowanie jest bardziej przewidywalne i mniej stresujące.
Odnosząc się do przykładu dotyczącego spraw cywilnych – dowody możemy podzielić na zasadniczo trzy kategorie.
Pierwsza z nich to dowody wskazujące na treść zawartego stosunku prawnego. W tej kategorii zawierają się m.in. umowy zawarte z psychoterapeutą (lub firmą, dla której ten pracował), regulaminy, kontrakt z psychoterapeutą, pouczenia dot. przebiegu psychoterapii etc. Dokumenty tego rodzaju pozwalają na sprecyzowanie z jaką umową mieliśmy do czynienia (najczęściej umowa zlecenia), jaki był jej cel (i czy w ogóle został określony) oraz jakie były warunki dot. m.in. wynagrodzenia, zakończenia umowy czy realizacji celów. Paradoksalnie, brak tychże dokumentów może przede wszystkim obciążać psychoterapeutę, który jako przedsiębiorca, czyli profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego, powinien w należyty sposób powiadomić pacjent a(konsumenta) o szczegółach świadczonej usługi, również w ujęciu prawnym.
Druga kategoria dowodów, to te wskazujące na nienależytą realizację usługi, czy wręcz niewłaściwe zachowania psychoterapeuty. Mogą być to m.in. wiadomości SMS, email, ale także nagrania rozmów czy całych sesji. Warto zwrócić uwagę, iż w ramach polskiego porządku prawnego nie funkcjonuje zasada owoców zatrutego drzewa. Docelowo, w sprawie cywilnej można przedstawić każdy dowodów niezależnie od sposobu jego pozyskania. Zarazem, polskie prawo nie sankcjonuje samego aktu nagrywania innej osoby, nawet bez jej wiedzy i zgody, o ile treść nagrania nie zostanie upubliczniona i nie była utrwalana za pomocą podsłuchu, przełamania zabezpieczeń systemu etc. W uproszczeniu, osoba nagrywająca spotkanie z inną osobą za pomocą dyktafonu – nie narusza żadnej normy prawno-karnej.
Trzecia kategoria dowodów to wszelkie źródła wskazujące na pogorszenie się stanu zdrowia i samopoczucia pokrzywdzonej osoby, na skutek niewłaściwie prowadzonej terapii. Kategoria ta ma najbardziej szerokie spektrum – od zaświadczeń lekarskich, zeznań świadków, dowodów świadczących o szkodach finansowych (wypowiedzenie umowy o pracę, zakup leków etc.), aż wreszcie po opinie instytutów czy wniosek w przedmiocie powołania biegłego z zakresu psychologii i psychiatrii. Dowody tego rodzaju mają wskazywać nade wszystko na szkody (w tym o charakterze psychicznym) jakie poniósł powód.
M.S.